Зохиолч, яруу найрагч, уран зохиол судлаач Цэнд-Аюушийн Буянзаяа 1972 онд Булган аймгийн Сайхан суманд төрсөн. 1990 онд Булган аймгийн 10 жилийн 1-р сургууль, 1994 онд Монгол Улсын Боловсролын Их сургууль тус тус төгссөн. Уран зохиолын багш, утга зохиол судлаач мэргэжилтэй. 2002 онд “Монгол уран зохиолын уламжлал, шинэчлэл” сэдвээр магистрын зэрэг хамгаалсан.

 

Ц.Буянзаяа нь:

 

-1994-1997  онд  ТЕГ-т судалгааны ажилтан,

-1997-1998  онд   Монголын радиод уран зохиолын редактор,  

-1998-2001 онд   “Маш нууц” сонины хариуцлагатай редактор, “Улаанбаатарын мэдээ” сонины эрхлэгч,

-2001-2006 онд МЗЭ-ийн Бодлого зохицуулалтын албаны дарга, “Монгол уран зохиол” хэвлэлийн газрын ерөнхий редактораар ажиллаж байсан бөгөөд 2007 оноос хойш “Фриймон” хэвлэн нийтлэл, мэдээлэл судалгааны зөвлөх компаний захирлаар ажиллаж байна. Үүнээс гадна тэрээр:

-2009-2013  онд МЗЭ-ийн Удирдах зөвлөлийн гишүүн, 

-2013-2017 онд МЗЭ-ийн Удирдах зөвлөлийн даргын сонгуульт ажлыг хийж ирсэн болно. 2018 оноос эхлэн “Уран зохиолын боловсрол төв” ТББ үүсгэн байгуулан тэргүүнээр нь ажиллаж байна. Ц.Буянзаяа “Залуугийн бадгууд” шүлгийн түүвэр “Улаан шувууны жиргээ” роман туурвисан учир 2002 онд Монголын Зохиолчдын Эвлэлийн шагнал, “Алтан мэлхий минь уучлаарай” өгүүллэгийн түүвэр туурвисан учир 2007 онд шилдэг бүтээлийн “Алтан-Өд” шагнал, “Цаг хугацааны далавч” шүлгийн түүвэр, “Улаан шувууны жиргээ” роман туурвисан учир 2009 онд Д.Нацагдоржийн нэрэмжит шагналыг тус тус хүртсэн байна. 

 

Бүтээл туурвил

 

Ц.Буянзаяа нь яруу найраг, хүүрнэл зохиол, уран зохиолын төрөл зүйлээр арав гаруй ном хэвлүүлэн нийтийн хүртээл болгожээ. Тухайлбал, 

Яруу найргийн төрлөөр:

-“Залуугийн бадгууд” 1997 он, 

-“Цаг хугацааны далавч” 2004 он, 

“Хүлэг морин норсон дэлээ сэгсрэх адил” 2006 он, 

-“Сэтгэл шинжлэл” 2008 он, 

-“Гүн санааны дүрс” 2012 он гэсэн түүврүүдийг хэвлүүлжээ.  

Хүүрнэл зохиолын төрлөөр:

-“Улаан шувууны жиргээ” роман 2001 он,

-“Алтан мэлхий минь уучлаарай” өгүүллэгүүд 2006 он,

-“Манан дундах эрвээхэй” өгүүллэгүүд 2008 он

-“Морин уруул” роман 2015 он

-“Хар үхэр, алаг сүүдэр” роман 2018

-“Сэтгэлзүйн тууриуд” хүүрнэл зохиолын түүвэр 2021 

-Улаагчин ингэж хэлсэн” роман /2022/ гэсэн номууд хэвлүүлсэн болно. 

Уран зохиол судлалаар:

“Монгол уран зохиол түүхэн товч-1 /эрт үе/ 2013,

 “Монгол уран зохиолын түүхэн товч -2” /орчин үе/ 2022 гэсэн бүтээлүүд хэвлүүлжээ. Мөн нийгэм, соёлын сэдэвт:

-“Хүр хорхойн  засаглал” нийтлэлийн түүвэр 2008 онд хэвлүүлжээ.